Raport, o którym mowa, został przygotowany przez ekspertów Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych, na czele którego stoi znany badacz zjawiska szarej strefy w Polsce, dr Bohdan Wyżnikiewicz. Na podstawie swoich szacunków, IPAG określił na 7 marca 2018 roku tzw. Dzień Wyjścia z Szarej Strefy Gospodarczej. Jak wyjaśnia Wyżnikiewicz, oznacza to, że do tego dnia od początku roku roczna wartość dodana teoretycznie tworzona jest w szarej strefie. Po tym dniu produkcja odbywa się umownie wyłącznie w oficjalnym obiegu gospodarczym.
Jak wynika z analiz ekspertów IPAG, rozmiar szarej strefy w Polsce powoli acz systematycznie się zmniejsza. W ubiegłym roku bowiem Dzień Wyjścia z Szarej Strefy wypadł 9 marca, a w roku 2016 – 10 marca. Według szacunków IPAG, w 2018 r. około 18 proc. produktu krajowego brutto wytworzone zostanie w szarej strefie gospodarczej. Jak można przeczytać w raporcie IPAG, spadek udziału szarej strefy można zauważyć w większości obszarów gospodarki, w tym przede wszystkim w branży paliwowej oraz usługach związanych z hazardem. Negatywnym wyjątkiem jest jednak rynek wyrobów tytoniowych.
W raporcie czytam, że badania empiryczne wskazują, iż skuteczne w walce z szarą strefą mogą okazać się działania systemowe zmierzające do ograniczania kosztów pracy, zmniejszania biurokracji i obciążeń podatkowych nakładanych na przedsiębiorców oraz upraszczania procedur administracyjnych, jak również ograniczanie obrotu gotówkowego. Płatności w ramach szarej strefy, dla zatarcia śladów ukrywanej działalności gospodarczej, realizowane są bowiem prawie wyłącznie za pośrednictwem gotówki.
W raporcie przytoczono przykłady z przeszłości pokazujące, że wspieranie przez władze rozwoju płatności elektronicznych może przynieść pozytywne efekty w skali makro w zakresie zwalczania szarej strefy. Na przykład w Korei Południowej wprowadzenie obowiązku instalacji terminala płatniczego w sklepach wspartego korzyściami podatkowymi w związku z używaniem kart płatniczych przyczyniło się do wzrostu wpływów podatkowych o 65 proc. w ciągu 5 lat.
Jak mówi Adrian Kurowski, szef Visy w Polsce, reprezentowana przez niego organizacja od lat podejmuje inicjatywy zmierzające do wypierania gotówki z rynku poprzez popularyzację płatności cyfrowych, m.in. dzięki rozbudowie i modernizacji sieci akceptacji. Organizacja m.in. wspiera działalność fundacji Polska Bezgotówkowa, która finansuje instalację bezpłatnych terminali w firmach.
