Trzy miliony "nowych konsumentów" i konieczność gruntownej przebudowy cenników oraz regulaminów usług – to perspektywa jak z kiepskiego horroru, tymczasem w najbliższych miesiącach stanie się rzeczywistością dla kilkuset banków i innych instytucji finansowych w Polsce. Jak wskazują prawnicy DLK Legal, wszystko przez przepisy wchodzące w życie w czerwcu przyszłego roku, a odnoszące się do przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz wspólników spółek cywilnych. Jest ich w Polsce około 3 mln.

Sprawa dotyczy tych przedsiębiorców, którzy zawierają np. z bankami umowy niemające charakteru zawodowego. To sytuacje, gdy właściciel firmy zakłada rachunek, ale jego prowadzenie nie jest dla niego przedmiotem działalności. Nowe przepisy dotyczyć więc będą większości jednoosobowych firm i wspólników spółek cywilnych, bo w zasadzie każdy z nich ma konto w banku (a często także kartę, kredyt czy leasing) a jednocześnie nie zajmuje się świadczeniem tego rodzaju usług zawodowo.

Przeczytajcie także: • Nest piątym bankiem z zezwoleniem na TPP

"Konsumeryzacja" jednoosobowych przedsiębiorców polegać będzie na tym, że do umów zawieranych np. z instytucjami finansowymi stosować się będzie przepisy kodeksu cywilnego o kontroli wzorców umownych. Istotą tych przepisów jest konieczność "wykreślenia" z treści umów postanowień, które zostały uznane za abuzywne (niedozwolone). Kodeks wskazuje listę kilkunastu tego rodzaju postanowień, ale w latach 2002-2016 w rejestrze klauzul abuzywnych dodatkowo znalazło się prawie siedem i pół tysiąca postanowień.

Wskutek uznania postanowienia za abuzywne nie jest ono wiążące, ale umowa dalej jest ważna w pozostałym zakresie. Powstałą lukę wypełnia się rozwiązaniami wynikającymi z ogólnych przepisów prawa. Jeżeli zatem za abuzywne zostanie uznane uprawnienie do pobrania określonej opłaty, w praktyce dostawca nie ma podstawy do jej pobrania, a jeżeli już ją pobrał – powinien ją zwrócić klientowi wraz z odsetkami. Na szczęście dla banków nowe przepisy nie obejmą umów zawartych przed 1 czerwca 2020 roku. Zatem nie pojawi się ryzyko konieczności zwrotu opłat pobranych w przeszłości.

Chociaż to nie pierwszy przypadek "konsumeryzacji" przedsiębiorców, niemniej w tym przypadku skutki będą miały przełożenie bezpośrednio na cztery najważniejsze aspekty relacji między instytucją finansową a klientem: opłaty, odpowiedzialność, zmiany umowy i zabezpieczenia.

Przeczytajcie także: • Czy bank może kserować dowód osobisty?

Analizy DLK Legal wskazują, że nowe przepisy będą wywierać największy wpływ na produkty kredytowe (np. w zakresie indeksacji umów kredytu w walucie obcej), leasing (indeksacja opłat, postępowanie z przedmiotem leasingu czy opłaty dodatkowe i koszty uszkodzeń), zabezpieczenia zobowiązań (zastaw, hipoteka, poręczenie) i obsługę płatności internetowych (klauzula chargeback).

Ustawa deregulacyjna, podobnie jak rozporządzenie CBP, silne uwierzytelnienie konsumenta, open banking oraz licencjonowanie instytucji płatniczych będą przedmiotem tegorocznych warsztatów #Uregulowani 2019+ organizowanych przez DLK Legal Korus 29 października 2019 r. w Warszawie (www.uregulowani.com).

Redakcja cashless.pl jest patronem medialnym wydarzenia i dlatego dla czytelników przygotowała dwa jednoosobowe nieodpłatne zaproszenia do uczestnictwa w warsztatach. Aby otrzymać jedno z nich, należy napisać na adres kontakt@cashless.pl z "#Uregulowani DLK Legal" w temacie e-maila. Zaproszenia zostaną przyznane dwóm czytelnikom, którzy napiszą w tej sprawie jako pierwsi.