Przepis, który może zmusić banki do oferowania bezpłatnych wypłat z obcych bankomatów wszystkim klientom, trafił do projektu nowelizacji implementującej do polskiego prawa unijną dyrektywę o rachunku podstawowym
Dyrektywa PAD to głośny dokument, który wkrótce powinien zostać zaimplementowany do polskiego prawa. Jego celem jest zmniejszenie wykluczenia finansowego w społeczeństwie i zwiększenie ubankowienia. Dzięki PAD każdy obywatel Unii Europejskiej ma dostać prawo do posiadania darmowego lub prawie darmowego podstawowego rachunku płatniczego. Sejm pracuje obecnie nad nowelizacją ustawy o usługach płatniczych, która regulować będzie zasady prowadzenia takich rachunków przez instytucje z Polski.
Swego czasu banki mocno obawiały się wprowadzenia rachunku podstawowego. Jego zalety mogły bowiem spowodować, że duża część klientów zrezygnuje z posiadanych obecnie kont osobistych i przesiądzie się na bezpłatny czy też prawie bezpłatny rachunek gwarantowany przez dyrektywę PAD. I rzeczywiście, w projekcie nowelizacji ustawy o usługach płatniczych, który we wtorek został skierowany przez Komisję Finansów Publicznych do drugiego czytania, nie ma zapisów zabraniających zamknięcia posiadanego dotychczas konta i otwarcia rachunku podstawowego. Mowa jest tylko o tym, że klient w momencie podpisywania umowy o jego prowadzenie nie może mieć konta w innej instytucji.
Problem w tym jednak, że osób, które się na to zdecydują, może być niewiele. Wszystko przez zmiany, które wprowadzono do przyjętego przez KFP projektu nowelizacji ustawy. Otóż pierwotnie planowano, że posiadanie rachunku podstawowego będzie zapewniało posiadaczowi możliwość wykonywania 10 czy nawet 15 bezpłatnych transakcji w miesiącu. Zapis ten zmodyfikowano. W najnowszym projekcie pozostało już tylko 5 bezpłatnych krajowych przelewów oraz 5 bezpłatnych krajowych wpłat lub wypłat gotówki, realizowanych za pośrednictwem bankomatów i wpłatomatów należących do innych banków niż ten prowadzący konto. Jeżeli klient wykona więcej takich transakcji, będzie musiał liczyć się z opłatami z tego tytułu. Bezpłatne będą jednak wypłaty i wpłaty w urządzeniach własnych banku.
Co ciekawe, prawnicy już teraz zwracają uwagę, że przepisy o opłatach za transakcje są niepotrzebnie zagmatwane, prowadzące do sprzecznych wniosków. Literalnie je czytając, nie pozwalają na przykład pobrać bankowi opłaty za przelew zagraniczny zanim klient nie dokona 5 przelewów krajowych. Nie pozwalają też pobrać żadnych opłat za wypłaty z bankomatów za granicą. Z kolei przepis o 5 darmowych wypłatach z bankomatu nie ogranicza się do rachunku podstawowego, mimo że ten o 5 darmowych przelewach mówi o tym wprost.
– Oba przepisy znajdują się w rozdziale o rachunku podstawowym i wiadomo, że celem ustawy jest wprowadzenie darmowych wypłat konkretnie z takiego właśnie rachunku, a nie każdego ROR. W ustawie nie powinno jednak dochodzić do takich przemilczeń. Na pewno znajdą się klienci, którzy na tej podstawie będą próbować w zwykłych ROR-ach odzyskać prowizje za wypłaty z bankomatów. To wszystko oznacza reklamacje, być może angażowanie Rzecznika Finansowego a całą sprawę mogłoby załatwić dodanie trzech słów w ustawie – mówi dr Krzysztof Korus z kancelarii dLK.
Natomiast prowizje od ponadlimitowych transakcji będą właściwie jedynymi, jakie zgodnie z projektem ustawy instytucje oferujące rachunki podstawowe będą mogły pobierać. Zatem nie będzie opłat ani za samo prowadzenie rachunku ani za używanie wydanej do niego karty. I wypadałoby się z tego cieszyć. Problem w tym jednak, że w projekcie ustawy nie ma mowy o tym, że karta płatnicza ma być do rachunku podstawowego wydawana. Bo przecież wpłaty i wypłaty gotówki mogą być realizowane np. kartami bankomatowymi albo Blikiem.
Przeczytajcie także: Już aktywujecie Profil Zaufany przez bank
Przedstawiciel dLK wskazuje jednak, że z rachunkiem podstawowym powinien być powiązany instrument płatniczy pozwalający na dokonywanie transakcji w internecie, także zagranicznych. A karta bankomatowa czy Blik nie spełnia tego wymogu. Banki będą więc prawdopodobnie wydawać do rachunku podstawowego bezpłatne karty debetowe.
Z kartami do rachunku jest jeszcze jeden problem, na który podczas wtorkowego posiedzenia sejmowej komisji zwrócił uwagę Paweł Widawski ze Związku Banków Polskich. Otóż projekt ustawy wprowadzającej PAD nie przewiduje możliwości pobierania przez banki opłat za przewalutowanie transakcji zagranicznych wykonanych kartami. Jeśli jakiś bank pobierał dotychczas w ROR takie opłaty od klienta, może się starać ograniczyć możliwość wykonywania transakcji tymi kartami za granicą.
W każdym razie zapisy w projekcie są chyba nie do końca przemyślane i mogą się jeszcze zmienić np. podczas prac nad ustawą w Senacie. Zwłaszcza, że Ministerstwo Finansów zadeklarowało, że przeanalizuje wpływ ustawy na opłaty od przewalutowania transakcji zagranicznych.
